Prowokatywność
Prowokatywność
Podejście do procesów komunikacyjnych, terapeutycznych, pomocowych, coachingowych i rozwojowych oparte o niejednokrotnie zaskakujące interpretacje sposobu myślenia, odczuwania i pojmowania przez klienta. Filarami podejścia są: życzliwość, humor i wyzwanie a także uważność i ciekawość na siebie, rozmówcę i proces zachodzący pomiędzy stronami.
COACHING PROWOKATYWNY
Czym jest Coaching Prowokatywny?
Coaching prowokatywny to forma wsparcia rozwoju i komunikacji z drugim człowiekiem „której nie można określić, niepowtarzalna, jedyna w swoim rodzaju, ponieważ jest zbudowana na konstrukcji dwóch osób, jedynych i nieopisywalnych: ciebie i mnie. Osoby te uzgodniły ze sobą, że w tym momencie zwrócą większą uwagę na proces rozwoju jednej z nich – Twój.” Oryginalnie Jorge Bucay w książce „Pozwól, że Ci opowiem” tak pisał o swojej metodzie terapii. My tak myślimy o prowokatywności.
Osobą która wyłoniła, czy raczej zaimplementowała podejście prowokatywne do coachingu był dr Jaap Hollander. Przez ponad 10 lat obserwował on pracę Franka i wyłaniał metodykę pracy i czynniki wpływające na skuteczność terapii prowokatywnej, zestawiając ją z coachingiem oraz badając jej użyteczność w komunikacji nastawionej na rozwój człowieka.
Prowokatywny styl coachingu jest kombinacją:
Kontaktu
Zaangażowanie w sprawy człowieka siedzącego naprzeciwko, szacunek dla jego jednostkowości i wyjątkowości jako osoby To bycie razem w tu i teraz.
Poczucia humoru
Praca coachingowa z poważnymi, czasem bardzo trudnymi tematami, okraszona odpowiednią dozą humoru (rozumianego jako umiejętność relatywizacji i widzenia elementów absurdu w tym, jak sami potrafimy wytworzyć w sobie poczucie trudu w danej sytuacji. Humor prowokatywny uwalnia pokłady sprawczości i odpowiedzialności dzięki przywracając osobie świadomość własnej sprawczości, wpływu i możliwości wyboru); Jest w tym również życiowa wesołość, wychwytywania paradoksów i niespójności w tym co i jak mówi, czy robi klient i wspomniana już relatywizacja problemu (co nie oznacza umniejszania czy bagatelizowania go!). Humor i śmiech pozwala nam głębiej odetchnąć i nabrać dystansu do sytuacji w której często czujemy się jak w tunelu bez wyjścia i nadziei, co z kolei pozwala na nowo zauważać szerszą perspektywę i możliwości jakimi dysponujemy (a jakie były niedostrzegalne przez obraz problemu).
Uwaga: humor w prowokatywność nie jest komediowym eksperymentem czy stand up-em. wynika z kontekstowości tego co i jak mówi klientem, powstaje w sposób nieoczywisty, bez kreowania kierunku czy celu przez prowadzącego. Jest elementem wtórnym a nie pierwotnym w metodzie.
Wyzwania
Aktywne pobudzanie osoby do pozytywnego i rozwojowego konfrontowania swoich przekonań, postaw, obrazu siebie i swoich zachowań z realnością w jakiej żyje. To wyzwalanie energii ukrytej za ograniczającymi przekonaniami i działaniami reprezentowanymi przez klienta.
Dla kogo Coaching Prowokatywny
- Ludzi chcących rozwoju i zmian,
- Osób poszukujących sposobu i motywacji do zmiany, a metody jakie do tej pory stosowali – nie dały wystarczającego efektu,
- “Człowieków”, którzy chcą odnaleźć siłę w sobie i pewność tego kim są, do czego dążą, czego chcą – w zgodzie ze sobą i przy poszanowaniu innych,
- Tych, którzy są i nie są… a wiedzą że mogą,
- Par, małżeństw, związków różnej maści,
- Grup, Zespołów, Organizacji i Biznesu.
Jak pracujemy w Coachingu Prowokatywnym
Coaching Prowokatywny odnosi się do „paradoksalnej intencji” i „odwróconej psychologii”. Coach zachęca klienta “do złego”, czyli, by ten robił jeszcze więcej tego, co sprawia mu trudność / problem (sic!). Jest to zwięźle wyrażone w prowokatywnej maksymie: „Rób tak bardziej, myśl tak częściej, czuj tak mocniej!”. Dzięki czemu, klient ma szansę odnaleźć w sobie pokłady siły do tego, by stawić opór temu, co słyszy lub odczuwa w wyniku tego co słyszy. To z kolei pozwala klientowi dokonać kolejnych odkryć i wewnętrznych retrospekcji budujących się w wzajemnej interakcji dwojga ludzi).
Klasyczne podejścia do coachingu i terapii przekazują informacje takie jak: „Wierzę w Twój potencjał” i „Masz w sobie bogactwo zasobów”/”Dasz radę się zmienić”. Prowokatywny coach na poziomie werbalnym (i tylko tam!) pozornie przekazuje informacje przeciwne. Uważnie konfrontuje niejako klienta z samy sobą poprzez m.in. umniejszanie, „obśmiewanie” (nie mylić z wyśmiewaniem które jest niedozwolone w prowokatywności!) ograniczającego sposobu myślenia (a nie człowieka!), podważa autorytet klienta jako osoby i poddaje w wątpliwość słuszność i prawdopodobieństwo osiągnięcia przez niego jego celów. Jednocześnie, na poziomie niewerbalnym, tym, który jako zwierzęta (na poziomie mózgu gadziego i ssaczego) odczytujemy intuicyjnie i w pierwszej kolejności, (w ciele, gestach, oczach, energii jaka panuje pomiędzy osobami) wysyłany jest wspierający komunikat “jesteś silny”, ”‘wierzę w Ciebie!”, “jestem po Twojej stronie”.
Niezwykle istotne jest, by odróżnić Prowokatywny Coaching od prostej, zwykłej konfrontacji. W Coachingu Prowokatywnym wszelkie działania coacha stanowią element (ale nie są głównym wyznacznikiem) budowania gotowości w kliencie do odpowiedzialnego podjęcia wyzwania jakim jest jego życie i decyzje przed jakimi stoi (lub przed jakimi został postawiony). Wyzwania, pytania czy interwencje paradoksalne podejmowane przez coacha są klientowi stawiane z życzliwością, ciepłem i w sposób humorystyczny, przy niezwykłym poziomie uważności na klienta oraz na proces jaki zachodzi w tej relacji. Coach na poziomie niewerbalnym przekazuje klientowi informację, że jest po jego stronie wierząc w siłę i zasoby klienta.
‘Coaching prowokatywny jest psychologicznym koktajlem składającym się z poznawczego zaskakiwania pomieszanego z treściwą dawką emocjonalnego wsparcia i szczyptą humoru. Stworzenie i utrzymanie tej mieszanki złożonej z trzech składników wymaga szkolenia i praktyki (…). Po opanowaniu metody, Prowokatywny Coaching może być zaskakująco szybki i skuteczny oraz, co też jest ważne, może być bardzo przyjemnym doświadczeniem dla coacha lub terapeuty. Wstępne badania pokazują, że coachowie i terapeuci, którzy używają podejścia prowokatywnego, doświadczają więcej szczęścia w codziennym życiu. Czy to oznacza, że powinniśmy odrzucić nasze konwencjonalne metody? Oczywiście, że nie. Coaching Prowokatywny jest nową skuteczną opcją, a nie zamiennikiem tradycyjnych sposobów pracy”. / Jaap Hollander „Provocative Coaching”/
Najczęstsze efekty
- większa świadomość siebie i obszarów swojego wpływu;
- głębszy wgląd w to co tak naprawdę JA chcę, a co jest niejako mi „narzucone”;
- wzrost poczucia adekwatności i sprawczości w swoim życiu;
- wzrost poziomu poszczególnych komponentów odporności psychicznej (według modelu 4C AQR);
- większa motywacja / determinacja do działania (lub uczciwego powiedzenia sobie – nie chce mi się wkładać w to wysiłku);
- wzrost poczucia sprawczości i pewności siebie;
- motywacja do zmian lub mniejsza frustracja, że ich nie robię;
- większy dystans do siebie i świata (który nie oznacza chłodu ani wycofania, a pozwolenie sobie na poczucie większego wewnętrznego luzu i spokoju);
- wzmocnienie pewności siebie i własnej wartości (lub świadomości co w sobie tak naprawdę chcę wzmocnić / rozwinąć, a co zmienić);
- poczucie większej odwagi do realnego doświadczania życia i emocji;
- zgoda na własną autentyczność, szczerość i prawdę w relacji do siebie i innych;
- większa otwartość w komunikacji, także w obszarach które do tej pory wydawały się „zakazane”, nie do dotknięcia;
- większa odwaga do asertywnego bronienia siebie i swoich przekonań;
- większa swoboda i lekkość bycia, tym samym wzrost elastyczności działania i kreatywności myślenia
Kluczowe osoby
Frank Farrelly
Frank Farrelly zyskał międzynarodowe uznanie jako niezwykle utalentowany terapeuta. Prowadził liczne warsztaty, seminaria i pokazy swojej pracy dla profesjonalnej publiczności w Stanach Zjednoczonych, Europie i Australii. Jego doświadczenie w pracy z poważnie zaburzonymi klientami uczyniło go szczególnie interesującym i ważnym nauczycielem.
Terapia prowokatywna Franka Farrelly’ego została opracowana przez niego na oddziale szpitalnym – psychiatrycznym. Farrelly, niezadowolony ze swojej skuteczności jako terapeuty, zaczął badać nowe procedury mające na celu promowanie pozytywnych zmian u przewlekłych i opornych pacjentów. Był magistrem pracy socjalnej na Uniwersytecie Katolickim i członkiem Akademii Certyfikowanych Pracowników Socjalnych. Przez wiele lat był profesorem klinicznym w Szkole Pracy Socjalnej Uniwersytetu Wisconsin oraz asystentem profesora klinicznego na Wydziale Psychiatrii w Szkole Medycznej Uniwersytetu Wisconsin.
Dr Noni Hofner
Najbardziej znana przedstawicielka Terapii Prowokatywnej (PT), prowokatywnego systemu pracy® i styl prowokatywnego (Prost) ® w Niemczech. Z wykształcenia psycholog. Od 40 lat pracuje, jako terapeuta par, z czego od 35 lat w swojej pracy z pacjentami (klientami) wykorzystuje styl prowokatywny. Od 1988 roku współzałożyciel i dyrektor DIP (Niemiecki Instytut Terapii Prowokatywnej). Współzałożyciel i dyrektor Consulting Institute Klic ( www.klicinstitut.de ). W swojej pracy terapeutycznej wykorzystuje także elementy metod: EMDR, EFT (PET), techniki relaksacyjne, HCDA. Autorka wielu książek z zakresu prowokatywności.
Dr Jaap Hollander
Wielokrotnie wymieniany w Holandii wśród najważniejszych specjalistów zajmujących się rozwojem.Ukończył studia w 1977 roku na Uniwersytecie w Groningen. Rok później Hollander rozpoczął pracę jako psycholog w Centrum Psychiatrycznym Venray. W 1983 roku został współzałożycielem Holendersko-Belgijskiej Fundacji Terapii Trance Therpsichore. W latach 1988-1998, we współpracy z Frankiem Farrelly’m, pracował nad modelowaniem i strukturalizowaniem metod prowokatywnych i jako jedna z 3 osób został spadkobiercą terapii prowokatywnej zapoczątkowanej przez Farrelly’ego. W 1994 wspólnie z Aneke Meijer założył Instytut Psychologii Eklektycznej (IEP) w Nijmegen. Stworzył także „Nano Tech Power Deck” – grę coachingową w formie talii kart (sesja coachingowa w pudełku). W 1995 roku zaprojektował MindSonar – test psychometryczny badający sposób myślenia ludzi w odniesieniu do różnych kontekstów. W swojej pracy edukacyjnej przeszkolił ponad 16 000 specjalistów. Autor 11 książek, w tym: na temat terapii prowokatywnej i transu.
Nick Kemp
Nick Kemp jest pochodzącym z Wielkiej Brytanii międzynarodowej sławy trenerem i coachem, jednym z nielicznych trenerów Terapii Prowokatywnej na świecie oraz twórcą metody Provocative Change Works™, zbudowanej na elementach Terapii Prowokatywnej i Hipnoterapii Ericksonowskiej. Zajmuje się zmianami osobistymi od ponad trzydziestu lat, badając wiele form komunikacji i rozwoju osobistego, w tym hipnozę, terapię prowokatywną i NLP. W latach 1980 – 1998 prowadził warsztaty dotyczące rozwoju osobistego. W 2006 roku przez 26 kolejnych tygodni był gościem w radiu BBC, pracując z klientami na żywo. Obecnie pracuje indywidualnie, jak i zespołowo rozwijając swoją metodę Provocative Change Works™ oraz szkoląc innych terapeutów i coachów w Europie, Azji i USA. Jest inicjatorem i założycielem Association for Provocative Therapy (AFPT). Jest też autorem wielu cenionych nagrań audio i DVD n.t. rozwoju osobistego i skutecznej zmiany osobistej.